Ağrısız Doğum

            Doğum eylemi, bugün bilinen en şiddetli ağrı kaynaklarından birisidir. Ağrısız doğum için tıpta en yaygın şekilde uygulanan yöntemin ismi “epidural analjezi” dir. Bu yöntem sayesinde; ağrı duyusunun olmaması süreklidir. Rahim ağzı açıklığı 4-5 cm olunca yöntem uygulanmaya başlanır.

            Bazı anne adayları normal doğum sancılarını çekmeyi doğal olarak kabul ederler ve anne olma gibi kutsal bir amaca hizmet ettiğinden katlanmaya çalışırlar. Doğal doğum adı verilen bu durumda anne adaylarına, kendileri talep etmedikçe ağrılarını hafifletmek için herhangi bir müdahalede bulunulmaz.

            Ağrısız doğum; doğum sancılarının karında basınç, kasıklarda baskı şeklinde algılandığı tamamen normal bir doğumdur.

 

Gebelikte Değişiklikler:

Solunum sistemi            : Solunum sayısı 50 oranında artar. Oksijen tüketimi artar.

Kalp-Damar sistemi       : Kan hacmi 40 artar. Kalp iş yükü de paralel artış gösterir.

Mide-Barsak sistemi      : Karın içi basınç yüksektir. Bu durum mide içeriğinin solunum yoluna kaçmasına neden olabilir. Mide içeriği de daha geç boşalır.

 

Doğum Eylemi:

Latent evre; Uterus (rahim) kasılmalarının başlamasından serviksin (rahim ağzı) 3cm açılmasına kadar geçen süredir.

Evre 1;            Serviksin tam açılmasına kadar geçen süre.

Evre 2;            Bebeğin çıkışına kadar geçen süre.

Evre 3;            Plasentanın çıkışına kadar geçen süre.

            Doğum ağrılarının başlaması ile annenin solunum sayısı ve oksijen ihtiyacı artar, annede stres ve huzursuzluğa neden olur, bebeğe giden oksijen miktarı azalır. Ağrının giderilmesi ile bu olumsuzluklar önlenir.

 

Epidural analjezi nedir?

Analjezi, ağrı duyusunun olmayışı demektir. Epidural analjezi ise bel hizasında uygulanan bir ilaçla, vücudun alt yarısından gelen ağrı sinyallerinin geçici olarak ortadan kaldırılmasıdır.

Uygulamaya başlarken;

            Doğum sancıları sizi rahatsız etmeye başladığında işlem odasına alınacaksınız. Kolunuzdan serum takılacak, tansiyon ve nabzınız takip edilecektir.

Epidural uygulama nasıl yapılır?

Epidural bölge, kafatasından kuyruk sokumuna kadar omurilik etrafını saran zarın hemen dışında yer alan, 1-2mm kalınlığında, yağ dokusu, lenf ve kan damarlarından oluşan bölgedir.

Bel omurları arasından (en uygun yer) bu bölgeye ulaşılmaya çalışılır. Anne adayı oturarak veya yan yatar pozisyona getirilir. Girişimin yapılacağı yer mikrop öldürücü bir solüsyonla temizlenerek bölgenin etrafı steril örtü ile kapatılır. Çok ince bir iğne ile cilt altı bölgesi uyuşturulur. Epidural iğne ile istenilen bölgeye ulaşılır ve kateter yerleştirilir.

 

Epidural blok uygulamasında riskler:

·         Subdural enjeksiyon (08),

·         İntratekal enjeksiyon (06-10),

·         İntravaskuler enjeksiyon (02-9)

 

Epidural uygulama komplikasyonları:

·         Tansiyon düşüklüğü,

·         Ağrı duyusunun tamamen ortadan kalkmaması veya tek taraflı olması,

·         Bel ağrısı,

·         Bağ ağrısı (dura delinmesi ile),

·         İlaçlara karşı alerjik reaksiyonlar,

·         Ikınamamaya bağlı doğumun 2. Evresinin uzaması,

·         Nadiren idrar yapmakta zorluk,

·         Çok çok nadiren felç, anestezik.

 

 

Ağrısız doğum uygulama alanları:

·         Ağrının giderilmesi,

·         Preeklampsi ve hipertansiyon,

·         Yüksek riskli fetus,

·         Makat geliş,

·         Çoğul gebelik,

·         Uzamış eylem (baş-pelviz uygunsuzluğu hariç),

·         Annede mevcut kapl yetersizliği, akciğer ve şeker hastalığı,

·         Annenin beyin ameliyatı öyküsü,

·         Anomalili (sakat) bebek,

·         Rahim içinde ölmüş bebek,

 

Ağrısız doğum uygulanmaması gereken durumlar:

·         Hastanın yöntemi istememesi,

·         Hastada kanamanın durmasını engelleyen hastalıklar,

·         Kanı sulandıran ilaçların kullanılması,

·         Uygulama yerinde mevcut enfeksiyon,

·         Hastada genel enfeksiyon hali,

·         Doğum eylemi için acil girişim gerektiren durumlar,

·         Daha önce geçirilmiş sezaryen ameliyatı

 

Ağrısız doğum olumlu yönleri:

·         Anne ağrı duymayacağı için rahattır,

·         Oksijen tüketimi artmayacaktır,

·         Bebek oksijensiz kalmayacaktır.

 

Ağrısız doğumun olumsuz yönleri:

Doğumun 1. Evresinde uzama oluşturabilir, doğum için forceps yardımı gerekebilir.

 

Yetersiz analjezi

Uygulama 85 oranında tam etkili olur. 12’sinde kısmi etki görülür. 3’ünde hiç fayda sağlamaz.

 

AKLA TAKILANLAR

Sezaryen ameliyatları

            Belinizden yerleştirilmiş bulunan kateter vasıtası ile bir miktar daha ilaç verilir. Ameliyat bölgesinin de uyuşması sağlanır.

 

Epidural analjezide neler hissederim?

·       Doğum ağrısı belirgin şekilde azalır veya tamamen ortadan kalkar. Karın ve kasıklarınızda basınç ve baskı hissedersiniz. Doğum doktorunuzun da yardımı ile ıkınarak doğumu gerçekleştireceksiniz.

 

Epidural analjezi bebeğimi etkiler mi?

·       Mevcut çalışmalarda bebek için olumsuz bir etki gösterilmemiştir.

 

Epidural analjezi sonrası yatakta kalmak zorunda mıyım?

·       Oturabilir, ayakta durabilir, yürüyebilirsiniz.

 

Epidural analjezi doğum sürecini yavaşlatır mı ?

·       Çok ender olarak başlangıçta kasılmalarda yavaşlama görülebilir. Ancak ağrı olmaması ile rahatlayan ane adayı doğuma daha aktif katılarak eylemin süreci hızlanabilir.

 

Epidural analjezinin normal doğumdaki avantajları nelerdir?

·       Rahim ve rahim boynu kaslarının kasılmasına bağlı oluşan doğum sancıları duyulmaz.

·       Ağrının olmaması anne adayını rahatlatır. Kan basıncı ve nabız yükselmez.

·       Bebeğin çıkması esnasında anne adayı istenilen ıkınmaları daha kolay yapabilir.

·       Gebelik zehirlenmesi denilen durumlarda ağrı tansiyon yükselmeleri önlenmiş olur.

·       Bitkin düşmeyen anne bebeğini hemen kucağına alıp emzirebilir.

 

Epidural analjezinin sezaryendeki avantajları nelerdir?

·         Anne ve bebek için genel anestezi riski ortadan kalkar.

·         Operasyon devam ederken anne bebeğini görebilir.

·         Sezaryen sonrası ağrılar duyulmaz.

·         Bulantı, kusma, uyku sersemliği gibi sıkıntılar olmaz. Anne bebeğini hemen emzirebilir.

·         Daha çabuk ayağa kalkılır.

 

Çin atasözü;

Unutma olmasaydı, ne denizciler bir daha sefere çıkar, ne de anneler bir daha doğururdu.

 

Türk atasözü;

Hafıza-i beşer, nisyan ile maluldür. Yani, insan hafızasının unutkanlık gibi bir özrü vardır.